خانمها به دنبال شک به عدم موفقیت روش تنظیم خانواده مورد استفاده و یا پس از مقاربت محافظت نشده میتوانند از روشهای اورژانسی پیشگیری از بارداری استفاده کنند. متاسفانه بسیاری از افراد به دلیل عدم اطلاع از وجود چنین روشهایی، دچار حاملگی ناخواسته و عوارض ناشی از آن میشوند. پیشگیری از بارداری بعد از مقاربت از سال 1960 در امریکا انجام شده است. در ایالات متحده امریکا محصولات اختصاصی و رژیمهای دارویی تائید شده ای به این منظور وجود دارد. میزان اثر بخشی پیشگیری از این طریق حدود 75 تا 85 درصد است. هنگامیکه این روشها طی 72 ساعت بعد از مقاربت استفاده شوند بسیار موثرتر خواهند بود.
پیشگیری از بارداری بعد از مقاربت (morning after pills) یک روش جلوگیری از بارداری است که میتواند شانس حاملگی را به 1 تا 2 درصد کاهش دهد. استفاده از این روشها میزان سقط جنین در فاصله سالهای 1994 تا 2000 میلادی در امریکا را حدودا" 43 درصد کاهش داده است.
شایعترین موارد استفاده از این روش عبارتند از: 1- تجاوز جنسی2- شکست روشهای ضد بارداری سدی مانند پارگی کاندوم3- اطمینان از عدم موفقیت سایر روشهای جلوگیری از بارداری
روشها:اداره نظارت بر دارو و غذا در امریکا FDA سه روش برای پیشگیری اورژانسی از بارداری را تایید کرده است که عبارتند از رژیمهای: Yuzepe, plan B, Preven . در ایران با توجه به داروهای موجود میتوان از یکی از روشهای زیر استفاده کرد:1- مصرف دو قرص ضد بارداری نوع HD باهم و تکرار آن 12 ساعت بعد.2- مصرف دو قرص استروژن 1.25 میلی گرمی هر 12 ساعت برای 5 روز.3- مصرف دو دوز 600 میلی گرمی دانازول به فاصله 12 ساعت.
همچنین در یک روش دیگر بجای استفاده از قرصهای فوق میتوان حداکثر 5 روز بعد از مقاربت یک آی یو دی مسی در رحم جایگزین کرد.
در تمام این روشها دوز اول دارو ظرف 72 ساعت بعد از مقاربت تجویز میشود. هرچه فاصله زمانی بین مصرف دارو و مقاربت کاهش یابد، اثر بخشی روش مورد استفاده بیشتر خواهد بود. میزان شکست روشهای هورمونی در صورتیکه تا روز سوم مورد استفاده قرار گیرند حدود 4 درصد و در روز پنجم 10 درصد خواهد بود.
عوارض جانبی:شایعترین عارضه جانبی این روشها تهوع و استفراغ است و در 30 تا 60 درصد استفاده کنندگان دیده میشود. معمولا" این عارضه بیشتر از 2 روز طول نخواهدکشید. اگر یکساعت پیش از خوردن دارو، یک داروی ضد استفراغ مصرف شود، میزان بروز و شدت تهوع و استفراغ کاهش می یابد.
موارد منع مصرف:1- بارداری2- حساسیت به هریک از داروهای مورد استفاده3- خونریزی غیرطبیعی دستگاه تناسلی با علت نامشخص